هانتاویروسها ویروسهایی با رشته RNA تکزنجیرهای هستند و به خانواده هانتاویریده (Hantaviridae) تعلق دارند. هانتاویروس بسته به نوع سویه، دو سندرم مختلف ایجاد میکند: سندرم ریوی هانتاویروس (HPS) و تب خونریزیدهنده با سندرم کلیوی (HFRS). هر دو این عفونتها زئونوز بوده و جوندگان میزبان طبیعی آنها هستند. عفونت طبیعی از طریق استنشاق ذرات معلق یا گردوغبار حاوی ترشحات جوندگان و همچنین از طریق گزش جوندگان منتقل میشود. نرخ مرگومیر HPS حدود 50 درصد است؛ در حالی که HFRS تنها 5 درصد مرگومیر دارد.
دوره نهفتگی و علائم HPS
دوره نهفتگی HPS بین 1 تا 6 هفته است اما معمولاً 2 هفته طول میکشد. علائم اولیه شامل شروع ناگهانی تب به مدت 3 تا 5 روز، سرفه خشک، خستگی، سرگیجه، میالژی (درد عضلانی)، سردرد، لرز، تهوع، استفراغ و مشکلات شکمی است. آرتراژیاس (درد مفاصل) و کمردرد کمتر اتفاق میافتد. بیماری به سرعت به تب، سرفه شدید، تنگی نفس، تاکیپنه (تنفس سریع)، تاکیکاردی (ضربان قلب سریع)، رالها (صداهای غیرطبیعی ریه)، ادم ریوی منتشر، سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) و مرگ پیشرفت میکند. به ندرت، برخی بیماران ممکن است به انعقاد منتشر داخل عروقی (DIC) مبتلا شوند. در زمان مراجعه بیشتر بیماران به مراقبت پزشکی، معمولاً به لولهگذاری و تهویه مکانیکی فوری نیاز دارند.
شناسایی و اپیدمیولوژی
بیماری هانتاویروس اولین بار در سال 1993 در جنوبغربی ایالات متحده شناسایی شد. از آن زمان، بیش از 800 مورد HPS و عفونتهای غیرریوی در ایالات متحده گزارش شده است. چهار سویه اصلی هانتاویروس در آمریکای شمالی وجود دارد: سین نومبر (Sin Nombre) که توسط موش گوزن (در سراسر آمریکای شمالی) منتقل میشود؛ بلک کریک کانال (Black Creek Canal) که توسط موش پنبهای (در جنوبشرقی ایالات متحده و مرکز و جنوب آمریکا) منتقل میشود؛ نیویورک که توسط موش پا سفید (در جنوب نیوانگلند، مید-آتلانتیک، جنوب، غرب میانه و غرب ایالات متحده و مکزیک) منتقل میشود؛ و بایو (Bayou) که توسط موش برنج (در جنوبشرقی ایالات متحده و مرکز آمریکا) منتقل میشود. موش خانگی و حیوانات خانگی هانتاویروس را منتقل نمیکنند. انتقال از فرد به فرد مستند نشده است، به جز برای هانتاویروس آند (ANDV) (بومی شیلی و آرژانتین؛ تنها هانتاویروسی که برای آن انتقال فرد به فرد گزارش شده است). در حال حاضر، واکسنی در دسترس نیست.
گروههای در معرض خطر
برخی از کشاورزان و کارگران خانگی، بازرسان ساختمان و آتشنشانی، کوهنوردان، کمپینگگذران، کارکنان آزمایشگاه، پستاندارانشناسان، کارکنان کنترل آفات و افرادی که وارد یا تمیز کننده ساختارهای آلوده به جوندگان هستند، در معرض خطر ابتلا به HPS قرار دارند.
توصیههای بهداشتی
توجه: هنگام دست زدن به جوندگان یا تلهها یا تمیز کردن مقادیر زیاد ترشحات جوندگان از ماسک فیلتر HEPA یا N-95 و دستکش استفاده کنید. مناطق آلوده به جوندگان را با محلول 1 قسمت سفیدکننده در 9 قسمت آب تهویه و ضدعفونی کنید.